Welstands- en Monumentencommissie Wijdemeren
Jaarverslag 2021
De voorzitter spreekt
De voorzitter spreekt
Wat is goede ruimtelijke kwaliteit? Het is de vraag die gemeenten zich massaal stellen in het kader van de nieuwe Omgevingswet, die het aankomend jaar dan toch echt in werking zal treden, en die vraagt om het opstellen van nieuwe omgevingsvisies.
Het is ook de vraag die wij als (nu nog geheten) Commissie voor Welstand en Monumenten doorlopend stellen. Het antwoord daarop ligt enerzijds vast in helder afgebakende criteria, zoals ze zijn geformuleerd in de welstandsnota, het kader waarop wij ons als commissie op baseren. Maar vaak genoeg is sprake van een grijs gebied. Ruimtelijke kwaliteit is immers niet te vangen in vierkante meters, of wat voor criterium dan ook, maar gaat over belevingswaarde, gevoel, de identiteit van de plek. Hoewel we ons advies altijd baseren op de richtlijnen in de welstandsnota, is elke aanvraag uniek, afhankelijk van de context, en van de wijze waarop het desbetreffende plan zich daarin voegt. Daarbij vragen we ons steevast af: hoe maakt het ontwerp een verbinding met de openbare ruimte, de buurt, het omringende landschap? Hoe zullen zij die er omheen wonen, of dagelijks langslopen dit ervaren? En – met de beroemde precedentwerking in het achterhoofd – wat zal op termijn het beeld zijn als veel meer mensen dit zullen doen?
Overleg is daarbij van grote waarde. Het met elkaar verkennen van wensen en ambities, en hoe die te verenigen met de al aanwezige kwaliteiten, maakt elk ontwerp beter. Daarom zijn we blij dat in het afgelopen jaar meer mensen hun plannen zelf kwamen toelichten. Dat was weliswaar, in het eerste volle jaar van de pandemie, volledig digitaal, maar werkte eigenlijk heel goed. We hebben gemerkt dat de aanvragers dit ook zo hebben ervaren.
We danken de gemeente wederom voor het vertrouwen en kijken met veel belangstelling naar komend jaar.
Sophie van Ginneken
Voorzitter Welstand en Monumentencommisie Wijdemeren
Actueel
De Welstands- en Monumentencommissie Wijdemeren werkt in opdracht van de gemeente en op basis van de door de gemeente vastgestelde beleidskaders aan het behoud en de totstandkoming van een goed functionerende, aantrekkelijke en toekomstbestendige leefomgeving. Daarbij wordt respectvol omgegaan met de goede kwaliteiten uit het verleden.
Met het jaarverslag legt de commissie verantwoording af aan de gemeenteraad over de onafhankelijke advisering. We lichten niet alleen de werkwijze en de cijfers toe, maar we proberen vooral ook te beschrijven en illustreren wat het maatschappelijke effect is van onze inspanningen.
Eerder in de planontwikkeling
We hechten eraan te vermelden dat we in vrijwel alle gevallen in staat zijn om in één of meerdere besprekingen te komen tot een positieve advisering. Niet zelden wordt onze inbreng, ook door initiatiefnemers, zeer op prijs gesteld. Uiteraard lukt dit niet altijd.
De commissie waardeert het zeer dat in de afgelopen jaren het gesprek over omgevingskwaliteit en de afstemming met stedenbouw en ruimtelijke ordening in een eerder stadium van de planontwikkeling op gang worden gebracht. De komende periode staan er binnen de gemeente ook wat betreft de begeleiding van initiatieven grote veranderingen op stapel.
Indien van toepassing:
Monumentenadvisering
Ook voor de monumentenadvisering doet de gemeente Wijdemeren op dit moment een beroep op onze commissie. De erfgoedadvisering wordt straks overgeheveld naar de gemeentelijke adviescommissie en is zo goed geborgd. Bij MOOI Noord-Holland is daarnaast een centrale Erfgoedcommissie beschikbaar die binnen de organisatie functioneert als centraal orgaan dat de erfgoedadvisering in de gemeentelijke adviescommissies ondersteunt. De toekomstige gemeentelijke adviescommissie kan daarnaast – indien nodig – altijd een beroep doen op één of meerdere specialisten, verenigd binnen MOOI Noord-Holland.
Adviseren en inspireren
De invoering van de Omgevingswet is aanstaande, en of deze nu op 1 juli 2022 wordt ingevoerd of niet, de voorbereidingen in uw en andere gemeenten zijn in volle gang. Of het nu gaat om de inrichting van de omgevingsvisie of om de geleidelijke voorbereidingen op de ombouw naar het omgevingsplan; duidelijk is dat dit voor de gemeente een flinke kluif is, zelfs als de gemeente besluit de meeste zaken beleidsneutraal over te zetten naar het tijdelijke omgevingsplan.
Landhuis Schaep & Burgh. Eén van de bijzondere buitenplaatsen in ’s-Graveland. Beeld: MOOI Noord-Holland.
Instellingsbesluit en verordening
Er is de afgelopen periode door de gemeente, samen met MOOI Noord-Holland, intensief gewerkt aan de voorbereiding op de nieuwe gemeentelijke adviescommissie. U heeft daar in de vorige jaarverslagen al uitgebreid over kunnen lezen. Voor invoeringsdatum van de Omgevingswet moet de gemeenteraad deze commissie bij verordening instellen. Er is in de wet terecht een belangrijke plaats ingeruimd voor de cultuurhistorische aspecten. Daarnaast kiezen vrijwel alle gemeenten ervoor om de commissie een bredere taakomschrijving te geven om een goede omgevingskwaliteit te bereiken (zoals het in de wet is genoemd).
In de vast te stellen verordening, gebaseerd op de modelverordening die door de VNG is uitgebracht, wordt, in lijn met de wensen van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en de Tweede Kamer, ingezet op een bredere, integrale, en meer vroegtijdige advisering. Hoe vroegtijdiger de betrokkenheid van de commissie, hoe constructiever haar advies wordt ervaren. De advisering zal oplossingsgerichter zijn en meer voelen als hulp.
VNG handreiking
In de VNG handreiking is het volgende schema opgenomen waarin wordt geïllustreerd in welke fasen de advisering kan plaatsvinden. Veel van de advisering is de laatste jaren geleidelijk verschoven van het beoordelingsgerichte (toetsende) aan het eind – in de donkerblauwe kolom – naar meer opgave- en ontwerpgerichte advisering – in de lichtblauwe kolommen.
Kennis maken
De nieuwe gemeenteraad zal in 2022 de gemeentelijke adviescommissie instellen. Wellicht een mooie gelegenheid om met de adviseurs in deze commissie kennis te maken. Bijvoorbeeld via een bezoek aan de vergadering of een werkbezoek aan één of meer inspirerende locaties.
Arie Keppler Prijs 2022
In het komende jaar vragen we ook uw aandacht voor de Arie Keppler Prijs 2022, dé Noord-Hollandse prijs voor omgevingskwaliteit. Hopelijk mogen we ook uit uw gemeente inzendingen voor deze editie ontvangen.
Recreatiepark Mijnden Bloklaan
Een tot de verbeelding sprekend project dit jaar is het nieuwe recreatiepark Mijnden aan de Bloklaan. Het is een mooi gelegen park aan de rand van het veenweidegebied met uitzicht op de Loosdrechtse plassen.
Het park bestaat naast een 200-tal woningen ook uit een restaurant en een aantal blokken met appartementen rond een kleine haven. Het gehele project wordt in delen in de commissie behandeld, waarbij in 2021 vooral de recreatiewoningen besproken. Deze zijn ontworpen in drie verschillende types en zijn allen zo geplaatst dat zichtlijnen naar het water op verschillende plaatsen in het park in stand blijven. Om dit te versterken wordt het parkeren achter de woningen opgelost en worden er geen schuttingen geplaatst.
De recreatiewoningen hebben verschillende varianten en bestaan uit één of twee bouwlagen met een kap, waarbij sommigen ook een souterrain hebben. De gevels en de kap zijn geheel bedekt met riet. Meer variatie wordt verkregen met afwisselende plattegronden, de toevoeging van een veranda of met variatie in de materialisering van details, uitgevoerd in zwart, wit of naturel houten delen. Bij de behandeling van de plannen waren belangrijke onderwerpen de landschappelijke situering en de waterlopen met beschoeiingen. Ook was er nog aanvullende aandacht nodig voor de mogelijke verrommeling van het terrein. Zo vroeg de commissie rekening te houden met de integratie van installaties, bergingen en fietsparkeren, zodat deze niet als nakomertje op de erven worden neergezet.
Recreatiepark Mijnden. Beeld: Marc Prosman/Dutchen.
Recreatiepark Mijnden. Verschillende types recreatiewoningen. Beeld: Marc Prosman/Dutchen.
Zo werkt het
Even voorstellen
De Welstands- en Monumentencommissie Wijdemeren is benoemd door de gemeenteraad en samengesteld uit ervaren en vakbekwame adviseurs met kennis die nodig is binnen de gemeente Wijdemeren.
Het goed beoordelen van alle ruimtelijke aspecten van een initiatief of plan vraagt kennis, ervaring en vakmanschap. De adviseurs zijn specialisten op het terrein van landschap, stedenbouw, cultuurhistorie en architectuur en zij zijn onafhankelijk ten opzichte van de gemeentelijke organisatie en het gemeentebestuur. In 2021 bestond de commissie uit de volgende adviseurs:
- Sophie van Ginneken, voorzitter
- Egon Kuchlein, architectlid
- Jeroen Hooyschuur, architectlid, monumentendeskundige
De commissie werd ondersteund door:
- Sebas Baggelaar, Commissie coördinator
- Ellen ten Boom, Plantoelichter gemeente Wijdemeren
“Een echte meerwaarde voor het verhogen van de architectonische kwaliteit van de leefomgeving in Wijdemeren binnen al haar gelaagdheid. De commissieleden acteren professioneel, kundig en dienstbaar. In hun advisering toont zich de meester in motiveren naar het verbeteren van de ontwerpopgave, ruimtelijk inrichting en de bescherming van het erfgoed voor de gemeenschap.”
Ellen ten Boom, planbehandelaar gemeente Wijdemeren
Werkwijze
De gemeente legt de plannen aan de commissie voor in een openbaar toegankelijke vergadering. De vergaderingen vonden in 2021 voornamelijk digitaal plaats vanwege de coronacrisis. Niettemin is al het mogelijke gedaan om het openbare karakter van de vergadering in stand te houden. Initiatiefnemers en eventueel hun adviseur en/of ontwerper worden in de gelegenheid gesteld om via een videoverbinding het initiatief toe te lichten. Belanghebbenden en geïnteresseerden kunnen bij de gemeente verzoeken om de behandeling van de plannen te volgen en worden dan toegelaten. De vergaderdata voor uw gemeente vindt u via deze link.
De commissie kan in verschillende samenstellingen adviseren. Zo is het mogelijk om een zo geheten preadvies aan te vragen. Er vindt dan vooroverleg plaats met de commissie op een vroeg(er) moment in het planproces en zo kan haar inbreng nog relatief eenvoudig worden meegenomen door de initiatiefnemer of ontwerper. Daarnaast worden niet alle plannen door de voltallige commissie behandeld. Plannen kunnen namelijk ook behandeld worden door de gemandateerde van de commissie. Bij de grotere plannen is de stedenbouwkundige van de gemeente aanwezig om de commissie te informeren.
Van elke planbehandeling, of dit nu gaat om een vergunningaanvraag of om een vooroverleg, stelt de commissie een advies op. We streven ernaar dat het advies begrijpelijk is voor iedereen; helder geschreven en zonder gebruik van onnodig jargon. Bovendien moet het advies juridisch houdbaar zijn. De gemeentelijke plantoelichter zorgt voor het openbaar maken en versturen van de adviezen naar het college, de aanvrager en eventuele andere belanghebbenden.
Beoordelingskaders
Er zijn meerdere gemeentelijke beoordelingskaders waar de commissie rekening mee houdt. De welstandsnota, vastgesteld in 2013 door de gemeenteraad, is het belangrijkste. Via deze link kunt u de welstandsnota voor uw gemeente inzien. Ook bestaat er erfgoedbeleid. Specifieke wijzigingen aan monumenten worden altijd gebaseerd op de redengevende omschrijvingen en eventuele cultuurhistorische en/of bouwhistorische rapporten van het desbetreffende object. Indien deze ontbreken, dringt de commissie aan bij de opdrachtgever deze te laten maken. Dit is nodig om een beoordeling van de gewenste ingrepen te kunnen toetsen aan de kwaliteiten van het monument. De meeste aanvragen kunnen door de commissie zelf worden afgehandeld. Voor meer gespecialiseerde vraagstukken kan de commissie een plan doorverwijzen naar haar collega’s van de Erfgoedcommissie (vergadert maandelijks in Alkmaar).
Via deze link kunt u lezen welk erfgoedbeleid uw gemeente voert. Naast de welstandsnota zijn er ook welstandscriteria opgenomen in Beeldkwaliteitsplannen. In veel gevallen is ook het bestemmingsplan en ander ruimtelijke ordeningsbeleid voor de commissie relevant.
De beoordelingskaders zijn naar onze mening over het algemeen goed toepasbaar en dragen bij aan de constructieve dialoog die we voeren met initiatiefnemers. De kaders maken duidelijk wat de gemeente wil bereiken met het kwaliteitsbeleid en bieden houvast bij de begeleiding en de beoordeling van plannen.
“Ik snap de adviezen van de commissie heel goed en eigenlijk vind ik het plan nu nog mooier dan het vorige”.
Architect in de vergadering, 6 december 2021.
MOOI DARS
In 2021 is het nieuwe door MOOI Noord-Holland ontwikkelde planregistratiesysteem MOOI DARS (Digitaal Advies Registratie Systeem) in gebruik genomen. Deze nieuwe online applicatie vervangt ons oude systeem wCorsys, dat bijna vijftien jaar een trouwe partner is gebleken. Inmiddels is wCorsys op enkele onderdelen aan verbetering toe, zodat we kunnen voldoen aan nieuwe regelgeving en kunnen inspelen op nieuwe online mogelijkheden. Een mooie gelegenheid om ook een slag te maken in gebruiksvriendelijkheid en inzetbaarheid. Daarom kiezen we voor een nieuwe applicatie, die het werk veiliger en makkelijker maakt en klaar is voor de toekomst. Er ligt veel moois in het verschiet. MOOI DARS is onder andere voorbereid op de volledige automatisering van adviesaanvraag en -terugkoppeling en krijgt een kaartfunctie, waarmee ons advieswerk en de ontwikkelingen binnen uw gemeente inzichtelijker worden gemaakt.
In fases zijn alle klantgemeenten overgegaan op het nieuwe systeem. Uw gemeente gaat in maart 2022 over op met MOOI DARS.
Kasteel Nederhorst, Nederhorst den Berg
Dit project gaat over de transformatie en restauratie van een middeleeuws kasteel met bijgebouwen naar een woonbestemming. Het slot kent een rijke geschiedenis, het kasteel wordt al in de 14e eeuw beschreven. Een verwoestende brand in 1971, vlak na een uitvoerige restauratie heeft een enorme schade aan het gebouw toegebracht. De kapconstructie en grote delen van het interieur zijn toen verwoest.
Na het vertrek van de laatste huurder was het noodzakelijk voor de eigenaar om naar een nieuwe bestemming voor het kasteel te zoeken om zo in staat te blijven om monument te kunnen blijven onderhouden.
De aanvragers hebben uitvoerig onderzoek gedaan naar de bouwhistorie en hebben een plan ontwikkeld om het gebouw te transformeren naar een woonbestemming.
Bij een dergelijk transformatie is vooral van belang om toe te zien dat de monumentale kwaliteiten behouden blijven en dat er geen originele materialen verloren gaan.
De commissie heeft geadviseerd over de instandhouding van de originele structuur en heeft gekeken of de noodzakelijke aanpassingen niet te veel invloed hebben op het beeld van het monument. Daarnaast is geadviseerd over de aanpak van de bijgebouwen, de terreininrichting en de vormgeving en positie van de bergingen op het landgoed.
Kasteel Nederhorst. Plan. Beeld: Stichting in Arcadië.
Kasteel Nederhorst. Nieuwe brug aan de achterzijde. Beeld: Verlaan & Bouwstra.
Cijfers
In de onderstaande tabellen is onze advisering in 2021 weergegeven in cijfers. Op hoofdlijnen kunnen we concluderen dat het aantal plannen in 2021 ten opzichte van 2022 flink is toegenomen. Hier draagt aan bij dat men door de corona-pandemie vaker interne verbouwingen aan woningen heeft uitgevoerd, maar een andere belangrijke factor is dat men zich heeft voorbereid op veranderende regelgeving voor bijzondere provinciale landschappen. Dit is met name zichtbaar in een toename van het aantal grotere ontwikkelingen en complexe plannen dat door de commissie is behandeld.
Om toch een efficiënte werkmethodiek te behouden is een deel van de kleinere of vaker voorkomende plannen behandeld door de gemandateerde van de commissie.
Het aantal monumenten is in verhouding nagenoeg gelijk gebleven.
Hieronder worden de deeltabellen ook nog apart toegelicht.
Aantal planbehandelingen
In 2021 heeft de Welstands- en Monumentencommissie Wijdemeren 181 vergunningaanvragen behandeld, waarvan 27 betrekking hadden op aanvragen van voorgaande jaren. In verband met plannen die meerdere behandelingen nodig hadden, was het totaal aantal planbehandelingen 305.
Het aantal nieuwe plannen is met ca 34 % gestegen ten opzichte van 2020. Het aantal behandelingen steeg met ca 33 % ten opzichte van het vorige jaar
| Soort aanvraag | Aantal aanvragen | Aantal behandelingen |
| Omgevingsvergunning | 155 | 260 |
| waarvan een monument | 12 | 24 |
| waarvan nieuwbouw | 61 | 100 |
| waarvan verbouwing | 82 | 136 |
| Preadvies* | 13 | 21 |
| Reclameaanvraag | 3 | 7 |
| Overige vergaderonderwerpen | 5 | 7 |
| Totaal | 176 | 295 |
* Dit zijn de preadviezen waarvoor nog geen omgevingsvergunningaanvraag is ontvangen. Het totaal aantal preadviesaanvragen was 21.
Aantal planbehandelingen ten opzichte voorgaande jaren
| Soort aanvraag | 2021 | 2020 | 2019 |
| Nieuwe aanvragen | 154 | 115 | 138 |
| Aanvragen van voorgaande jaren | 27 | 30 | 13 |
| Herhalingen | 124 | 85 | 57 |
| Totaal behandelingen | 305 | 230 | 208 |
Vorm van behandelingen
| Verdeling aanvragen | 2021 | 2020 | 2019 |
| Totaal behandelingen | 305 | 230 | 208 |
| Gemandateerd behandeld | 6 % | 1 % | 5 % |
| In de welstandscommissie behandeld | 79 % | 85 % | 72 % |
| In de geïntegreerde commissie met monumentenleden behandeld | 15 % | 14 % | 23 % |
Hoe vaak behandeld
| Adviezen aan B&W | 2021 | 2020 | 2019 |
| Totaal nieuwe aanvragen* | 149 | 114 | 139 |
| Bij eerste behandeling akkoord | 33 % | 36 % | 40 % |
| Bij eerste behandeling niet akkoord tenzij (kleine aanpassing nodig) | 11 % | 10 % | 13 % |
| Bij tweede behandeling akkoord (of niet akkoord tenzij) | 17 % | 12 % | 8 % |
| Bij derde of verdere behandeling akkoord (of niet akkoord tenzij) | 17 % | 12 % | 5 % |
| Nog in behandeling of definitief niet akkoord of aanvraag ingetrokken | 13 % | 22 % | 17 % |
| Plan wel akkoord op hoofdlijnen maar nog geen aanvraag voor vergunning | 9 % | 8 % | 18 % |
Achter Loosdrechtsedijk 75. Beeld: HenE Architecten.
Horndijk 20
Het plan aan de Horndijk 20 was een opvallend verzoek. Binnen een reeks gelijke woningen zal één woning worden gesloopt en vervangen. Het nieuwe ontwerp week echter in allerlei opzichten af van de andere woningen in het rijtje: in massa, vormgeving en materiaal. Daarnaast was het nieuwe pand opvallend hoog. De commissie oordeelde dat contrast binnen een rij in principe geen probleem hoeft te zijn, mits dit zich enige rekenschap geeft van de omgeving en de eigenschappen van de bijzondere locatie. Bij dit plan was dat echter nog niet het geval: het ontwerp was te fors en eiste daarmee teveel de aandacht op.
Aan de hoogte van het dak kon de commissie weinig veranderen: deze wordt mogelijk gemaakt door het bestemmingsplan. Wel kon het contrast worden verzacht door te sturen op eenheid in de rij, bijvoorbeeld in materialisering en vormgeving. Ook het overnemen van het ritme van de gevelcompositie is een oplossing om de samenhang te bewerkstelligen.
Samen met de aanvrager is toegewerkt naar een aangepast ontwerp. Zo zijn delen van de gevel behouden en is de goothoogte afgestemd op die van de buurpanden. Ook de dakhelling en materialisering van het dak is overgenomen van de belendende bebouwing en is de nok verlegd naar achteren. Het gevolg is een beduidend minder fors aangezicht aan de voorzijde. Het uiteindelijke resultaat is een eigentijds pand dat een eigen signatuur bezit, en zich toch met gevoel voegt in de rij woningen.
Horndijk 20. Eerste ontwerp en uiteindelijk resultaat. Beeld: F.T. Huisinga – architect bna.
Horndijk 20. Bestaande woning. Beeld: F.T. Huisinga – architect bna.
De advisering
De adviezen zijn openbaar en worden uitgebracht aan het college van B&W. In het jaar 2021 zijn vrijwel alle adviezen van de commissie overgenomen door het college van B&W.
Het college is in 2021 contrair gegaan bij een plan aan de Dopheigang 5 t/m 9 in Kortenhoef. Deze woningen zijn aan de achterzijde uitgebreid met een opbouw op een bestaande uitbouw. De vraag speelde of het nieuw ontstane volume voldoende rekening hield met omwonenden.
Ook is het college contrair gegaan bij een plan voor het plaatsen van walbeschoeiing in een jachthaven. De gemeente heeft in de welstandsnota eisen opgenomen voor de materialisering en hoogte van beschoeiing binnen de gemeente. In specifieke gevallen kan de gemeente hiervan afwijken.
Adviezen ruimtelijke plannen, kwaliteitsgesprekken, procesbegeleiding, beleidsontwikkeling
In 2021 is de commissie betrokken geweest bij verschillende ruimtelijke plannen, zoals de ontwikkeling van Ter Sype naast de Tjalk. Hier was de commissie in een vroeg stadium betrokken bij het opstellen van het beeldkwaliteitsplan.
De adviseurs van MOOI Noord-Holland doen meer dan hun werk in de gemeentelijke adviescommissies. Wij ondersteunen vrijwel alle gemeenten in Noord-Holland bij het behoud en de ontwikkeling van omgevingskwaliteit. Voor Wijdemeren hebben wij de volgende ondersteunende activiteiten uitgevoerd:
- In de loop van het jaar hebben wij de gemeente ondersteund bij de voorbereidingen op de Omgevingswet. Zo is intensief gesproken over de totstandkoming van de verordening die als basis zal dienen voor de nieuwe Gemeentelijke Adviescommissie.
- In juli 2021 heeft de commissie geadviseerd over de nieuwe Omgevingsvisie Wijdemeren 2040 ‘Groenblauwe parel in de metropoolregio’. Naast een bijdrage aan de werksessies heeft de commissie geadviseerd doormiddel van en aantal opbouwende kanttekeningen. Onder andere adviseerde zij om cultureel erfgoed binnen de gemeente voldoende aandacht de geven en om trends, ontwikkelingen en het afwegen van de te maken keuzes op een zorgvuldige manier in te passen.
Loosdrechtse Plassen. Beeld: MOOI Noord-Holland.
Omgevingsvisie Wijdemeren 2040 ‘Groenblauwe parel in de metropoolregio’. Beeld: Gemeente Wijdemeren.
Wonen op het water
Het aanzien van Wijdemeren wordt voor een groot deel bepaald door water. Het waterrijke landschap is een belangrijke reden dat mensen hier willen wonen. Binnen de gemeente mag van een woonboot dus worden verwacht dat die een bijdrage levert aan de omgeving, niet alleen voor de gebruikers maar ook voor passanten, en dat zowel gezien vanaf de plas als vanaf de walzijde.
In tegenstelling tot andere waterrijke stad als Amsterdam heeft Wijdemeren geen aparte regels opgesteld ten aanzien van het uiterlijk van objecten op het water. Elke nieuwe aanvraag voor een ark of een boot toetst de commissie dus aan de algemene ruimtelijke kwaliteitsregels. Voor de commissie zijn daarbij de openheid (geen gesloten gevels aan de plas), representativiteit (het object heeft een ‘gezicht’), een gedegen materialisering en detaillering van belang.
In 2021 kwam een aantal interessante voorbeelden voorbij. Een nieuwe ark aan de Vreelandseweg (Nederhorst den Berg) was zorgvuldig ontworpen, de commissie was dus meteen akkoord. Dat gold eveneens voor een ontwerp in Loosdrecht (Trekpad), een ingetogen ontwerp dat middels glazen puien contact maakt met de wal en met het water. Ook over een ark aan de Eilandseweg (Nederhorst), was de commissie te spreken, al vroeg het ontwerp van het dak en de materialisering nog wat nadere studie. In een tweede overleg zijn deze zaken op een zorgvuldige manier uitgewerkt.
Trekpad 31, Loosdrecht. Beeld: Kodde Architecten.
Eilandseweg 4a, Nederhorst den Berg. Beeld: +31Architects.
Evaluatie en aanbevelingen
Als onafhankelijk adviseur dragen wij bij aan een goede omgevingskwaliteit in uw gemeente. Die zorg delen we samen met de initiatiefnemers en met u. Elk jaar bespreken we tijdens een evaluatiegesprek met de portefeuillehouder de belangrijkste ontwikkelingen binnen uw gemeente en formuleren we aandachtspunten voor de toekomst. Op [datum]vond dit jaarlijkse evaluatiegesprek plaats over het jaar 2021. De belangrijkste uitkomsten van dat gesprek zijn: [samenvatting invullen].
Eilandseweg 4a, Nederhorst den Berg. Beeld: +31Architects.
Overige aanbevelingen door de commissie
De Welstands- en Monumentencommissie Wijdemeren doet – vanuit haar ervaringen en inzichten – nog de volgende aanbevelingen:
- De commissie spreekt voor 2022 de hoop uit, dat de overgang naar een werkstructuur binnen de Omgevingswet soepel zal gaan verlopen, en dat dit leidt tot een positieve samenwerking en toekomstperspectief voor de ruimtelijke kwaliteit in Wijdemeren.
- In het nieuwe gemeentelijke instrumentarium en met name in de omgevingsvisie en het omgevingsplan worden nieuwe kaders, doelen en regels ontwikkeld. Uw commissieleden – onze adviseurs – worden graag betrokken bij de ontwikkeling van deze kaders. We hebben inmiddels ruime ervaring opgedaan bij het ontwikkelen van nieuwe minder gedetailleerde en op maatschappelijke doelen en rendement gebaseerde kaders. Deze knowhow stellen we graag ter beschikking.
- Vóór de invoeringsdatum van de Omgevingswet zal de gemeenteraad een gemeentelijke adviescommissie moeten instellen. Deze gemeentelijke adviescommissie zal de opvolger worden van de bestaande adviescommissies voor welstand en monumenten. Wij kunnen ons voorstellen dat deze commissie voorlopig min of meer dezelfde taakomschrijving meekrijgt als de voorgaande commissie, ook omdat veel van het huidige beleid ook min of meer beleidsneutraal wordt overgezet. Toch raden wij u aan de inzet op een vroegtijdige en brede advisering verder door te zetten.
- Bovendien zien wij dat er belangrijke aspecten kunnen meeliften bij de advisering. Een belangrijke factor voor ruimtelijke kwaliteit is de toekomstwaarde. Het belang hiervan zal de komende jaren uiting krijgen in een grotere aandacht voor duurzaamheid, biodiversiteit, klimaatadaptatie, natuur inclusief bouwen, respect voor landschap, water en bodem, en op het sociale vlak toename van de aandacht voor participatie en kansengelijkheid. Het zijn onderwerpen die onze adviseurs zich als specialisten eigen maken om als vanzelfsprekend bij de advisering te betrekken.
- Er speelt op dit moment veel als het gaat om de verankering van erfgoed in het toekomstige omgevingsbeleid en dit vergt veel van de erfgoedspecialisten bij gemeenten. Onze ervaring is dat er op veel plekken tekort aan capaciteit is. Bovendien is menskracht moeilijk te vinden. Met het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland proberen we waar het kan binnen bepaalde grenzen ondersteuning te bieden. Laat vooral weten wanneer hulp gewenst is.
De commissie op werkbezoek op landgoed Trompenburgh. Beeld: MOOI Noord-Holland.
Tot slot
Met dit jaarverslag geven we inzicht in de manier waarop de Welstands- en Monumentencommissie Wijdemeren aan de hand van de geldende beleidskaders adviseert over goede omgevingskwaliteit binnen uw gemeente. Dit is een doel waar wij ons graag voor inzetten en aan bijdragen. We doen dat zoveel mogelijk in het openbaar en in dialoog met betrokkenen.
De plannen in dit jaarverslag zijn slechts een greep uit de vele uiteenlopende plannen waarover de commissie dit jaar heeft mogen adviseren. Wij nodigen u van harte uit om in 2022 (digitaal) bij ons binnen te lopen en zelf te ervaren hoe boeiend en genuanceerd de advisering over omgevingskwaliteit is.
Colofon
Auteur
Sebas Baggelaar, coördinator Welstands- en Monumentencommissie Wijdemeren
Met bijdragen van
Jef Mühren, directeur MOOI Noord-Holland
Sanne van Zoest, communicatiemedewerker MOOI Noord-Holland
Alkmaar, februari 2022
Basisontwerp
Funcke Creatieve Partners
MOOI Noord-Holland adviseurs omgevingskwaliteit
Emmastraat 111
1814 DP Alkmaar
072-520 44 59
info@mooinoord-holland.nl
www.mooinoord-holland.nl
@MOOI_NH
Beeldverantwoording
Prosman/Dutchen , Google Maps, Loek Buter, Verlaan & Bouwstra, Bob Ronday Architectuur
