Dit jaarverslag biedt inzicht in de activiteiten van de Adviescommissie voor Ruimtelijke Kwaliteit in 2023 en onze inzet voor omgevingskwaliteit in uw gemeente. De gemeenteraad heeft ons opdracht gegeven om te adviseren volgens de gemeentelijke beleidskaders. Jaarlijks publiceren we dit verslag, niet alleen vanwege de wettelijke rapportageplicht, maar ook omdat we ons werk en de impact ervan graag belichten. Hierdoor kunnen we algemene informatie delen over de waarde van een goede omgevingskwaliteit en hoe dit wordt verankerd in het gemeentelijk beleid. Het jaarverslag geeft de gemeenteraad en anderen hopelijk inzicht in onze inspanningen voor een goede omgevingskwaliteit in de gemeente Waterland.

Naast bespreking van bemensing, werkwijze en statistieken, illustreren we ons werk aan de hand van voorbeeldplannen, zowel klein als groot. Dit geeft de gemeenteraad inzicht in onze interacties met initiatiefnemers, ontwerpers en gemeenteambtenaren. Meestal leidt dit tot positieve adviezen, waarbij we de wensen van de initiatiefnemer zoveel mogelijk in evenwicht brengen met gemeentelijke beleidsdoelen.

De introductie van de Omgevingswet in 2024 betekent een nieuw tijdperk voor gemeenten. Gemeenten passen nieuwe instrumenten, kaders en processen toe. De noodzakelijke cultuurverandering die cruciaal werd gevonden voor een succesvolle introductie van de nieuwe wet is al geleidelijk op gang gekomen. De voorbereidingen om bestaande processen in het gemeentehuis te moderniseren, meer integraal naar plannen te kijken en ook de kwaliteit van de leefomgeving eerder bij planontwikkeling bespreekbaar te maken, zijn vrijwel overal vergevorderd. Hierbij zijn natuurlijk lokale verschillen te ontdekken die aansluiten op de gemeentelijke organisatie en werkwijze.

Het jaar 2023 stond voor ons en onze gemeentelijke collega’s in het teken van het instellingsbesluit dat de gemeenteraad heeft moeten nemen ter introductie van de nieuwe gemeentelijke adviescommissie onder de omgevingswet. Ook in uw gemeente is de instelling van de gemeentelijke adviescommissie als opvolger van de huidige commissie op tijd voltooid. In vrijwel alle gemeenten is ervoor gekozen om de commissie een bredere taakomschrijving te geven om een goede omgevingskwaliteit te bereiken. Op grond van de wet moeten enkele leden van de commissie monumentendeskundige zijn. Cultuurhistorische aspecten spelen een belangrijkere rol, en we hebben deskundigen op dat terrein opgenomen in de commissie, waar nodig doen we een beroep op bijzondere specialismen via MOOI Noord-Holland.

De gemeentelijke adviescommissie kan als onafhankelijk, deskundig en multidisciplinair team bijdragen aan de zorgvuldige afweging van publieke en private belangen en deze proberen zo goed mogelijk bij elkaar te brengen. Dit is fundamenteel anders dan de toetsende rol die commissies in het verleden hadden. Onder de Omgevingswet wordt het stellen van doelen belangrijker dan het voorschrijven van gedetailleerde regels. Hierbij is er meer behoefte aan een behulpzame constructieve vorm van adviseren, aan deskundige interpretatie van de spelregels en zorgvuldige inhoudelijke motivering. Hier ligt een belangrijke taak voor de onafhankelijke gemeentelijke adviescommissie.

Graag gaan uw adviseurs in de gemeentelijke adviescommissie de komende periode met u in gesprek over de inhoud van het kwaliteitsbeleid onder de Omgevingswet. Welke waarden en ambities staan centraal. Wat betekent dat voor de verschillende gebieden in de gemeente? In welke mate neemt de gemeente regie en wat wordt aan de mensen zelf overgelaten. Hoe landt dit in de nieuwe instrumenten als omgevingsvisie en omgevingsplan. De nieuwe vormgeving van het kwaliteitsbeleid onder de Omgevingswet is een omvangrijke opgave. Als commissie dragen we daar graag aan bij.

 ‘Tegelijkertijd stelt het programma Mooi Nederland ruimtelijke kwaliteit centraal bij de aanpak van maatschappelijke opgaven – op de korte en de lange termijn (2030, 2050 en 2100). Met het programma Mooi Nederland borg ik de belevingswaarde, gebruikswaarde én toekomstwaarde bij het ordenen van de ruimte. Door de grote vraagstukken in de toekomst te verkennen, deze samen te brengen in integrale toekomstbeelden en te vertalen naar concrete inrichtingsoplossingen op gebiedsniveau laten we zien hoe we ons land kunnen inrichten met toevoeging van ruimtelijke kwaliteit.’

Kamerbrief bij contourennotitie Nota Ruimte 6-10-2023 Hugo de Jonge, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

In oktober 2023 zond Minister De Jonge de Contourennotitie Nota Ruimte naar de Tweede Kamer, als voorbereiding op de nieuwe Nota Ruimte. Deze notitie belicht de urgente keuzes voor overheden op het gebied van energie, natuur, woningbouw, landbouw, economie en infrastructuur en geeft een eerste richting voor rechtvaardige verdeling van de ruimte.

De contourennotitie presenteert de visie en schetst globaal de inhoudelijke richting van de nieuwe Nota Ruimte. De kern van deze visie is ‘Heel Nederland’. Heel Nederland moet benut én recht gedaan worden om de schaarse ruimte rechtvaardig te verdelen, met behoud van ruimtelijke kwaliteit, ook voor toekomstige generaties. Ruimtelijke kwaliteit ontstaat door synergie tussen de herkomstwaarde, gebruikswaarde, belevingswaarde en toekomstwaarde van een plek of gebied.

Herkomstwaarde gaat over de ontstaansgeschiedenis en identiteit van een plek in beeld. Gebruikswaarde gaat over effectief, efficiënt en meervoudig ruimtegebruik. Belevingswaarde stelt schoonheid, eigenheid en onderscheidende kwaliteit centraal. Toekomstwaarde draait om duurzaam, aanpasbaar en robuust ingerichte ruimte. Ontwerp speelt een essentiële rol, niet alleen in strategische verkenningen maar ook in concrete plannen en uitvoering.

Net als voor brede welvaart geldt bij ruimtelijke kwaliteit dat de uitwerking van plek tot plek verschilt. De grote verscheidenheid binnen ons land, in landschappen en stedenschoon, maar ook tussen stad en open landschap, is een kwaliteit en heel belangrijk voor het vestigingsklimaat. Werken aan ruimtelijke kwaliteit is daarom ook werken aan versterken van onderscheidende gebiedskwaliteiten.

Havenrak Broek in Waterland. MOOI Noord-Holland

In de historische kern van Monnickendam, net buiten het beschermd stadsgezicht, wordt een bedrijfsloods gesloopt ten behoeve van de nieuwbouw van zes appartementen in geparcelleerde bouw. De nieuwbouw toont zich als baksteenarchitectuur bestaande uit een lijstgevel en een klokgevel.

De commissie is in eerste instantie niet direct overtuigd van de architectonische uitwerking en acht de panden erg prominent aanwezig in deze toch wel smalle straat, vrij stedelijk, en niet heel plaatsgebonden. Een nadere studie naar de typische Monnickendamse karakteristieken wordt aanbevolen. Met name de klokgevel is een vreemde eend in de bijt en ook het ontbreken van borstweringen is oneigenlijk in dit gebied.

Het ontwerp wordt met betrekking tot maat, schaal en vormgeving nader onder de loep genomen. De klokgevel wordt verlaten en vervangen door een tuitgevel, beter passend bij de typologie van een pakhuis. Tevens worden borstweringen geïntroduceerd. De aanpassingen komen tegemoet aan het advies van de commissie en leveren een passend  en overtuigend beeld op dat aansluit op de Monnickendamse karakteristieken.

Eerste plan. bastiaan jongerius architecten

Voorlopig ontwerp. bastiaan jongerius architecten

De zeventiende-eeuwse Waegh aan de Middendam in Monnickendam is aangewezen als rijksmonument en zal worden gerestaureerd, verduurzaamd en voorzien van vijf logies ruimtes.

De Waegh is één van de belangrijkste monumenten in Monnickendam. De commissie acht herbestemming voorstelbaar, maar is nog niet gelijk overtuigd van de aanpak. Er zijn met name vragen over de wijze van isoleren en ventileren en daarmee over de omgang met waardevolle interieurelementen, gebinten en houtconstructie. Een delegatie van de commissie brengt dan ook een locatiebezoek om de consequenties voor het monument te beschouwen. Op basis hiervan worden enkele bouwfysische aandachtspunten meegegeven voor de verdere uitwerking.

Een aangepast plan toont een zorgvuldige omgang met het monument waarbij de nieuwe functie slim wordt ingepast. De commissie is van mening dat de nieuwe toevoegingen passend zijn en ondergeschikt aan het monument.

Visualisatie van de ingrepen onder de luifel. NORMAALKRACHT

Visualisatie van de ingrepen aan de achterzijde. NORMAALKRACHT

Langs de Bukdijk wordt een vogelkijkhut gerealiseerd. Via een pad dat wordt geflankeerd door schermen van wilgentenen komt men via een eenvoudig beplankte poort in de hut. Het halfronde scherm met daarin openingen op verschillende hoogtes biedt zicht op de oeverzwaluw en het achterliggende Markermeer. De ranke stokken worden op enige afstand van elkaar geplaatst waardoor een diffuus beeld op het achterliggende landschap ontstaat. Het uitkijkpunt wordt vrijwel geheel opgetrokken uit natuurlijke materialen bestaande uit hout en touw. De inspiratie voor het ontwerp is tweeledig; de opbouw en constructie van het scherm is min of meer gelijk aan hoe vroeger visfuiken uit riet of biezen werden vervaardigd, waarbij het touw het ontwerp een maritiem karakter geeft. Anderzijds is de rechte zijde min of meer een Marker huis of schuurtje op palen. De commissie is van mening dat de vogelkijkhut een positieve bijdrage levert aan de omgeving.

Visualisatie van de vogelkijkhut. W3 Architecten

De adviezen zijn openbaar en worden uitgebracht aan het college van B&W. In het jaar 2023 zijn alle adviezen van de commissie overgenomen door het college van B&W.

Effect van welstand aan het Roomeinde in Broek in Waterland. Het pand is aangewezen als rijksmomument en het is de wens om het pand te wijzigen en uit te breiden. Aan het begin van de negentiende eeuw is de voorzijde van het pand gesloopt en is het overgebleven achterhuis voorzien van een nieuwe voorgevel in Empirestijl. Aan de achterzijde van het pand wordt een nieuwe uitbreiding gerealiseerd waarbij wordt gerefereerd aan het historische onderscheid van voorhuis, vierkant en achterhuis waarbij het voorstel is om aan de achterzijde een stolpvorm te realiseren. De commissie acht het realiseren van een stolpvorm achter het bestaande woonhuis cultuurhistorisch niet passend en spreekt van een anachronisme. Het bestaande deel heeft nooit een achterzijde gehad omdat het zelf een voormalig achterhuis is. Door het plaatsen van een stolpvorm wordt de hiërarchie van de bebouwing omgedraaid. Het realiseren van een uitbreiding wordt in principe wel voorstelbaar geacht, maar meer ondergeschikt. Op basis van een aantal volumestudies wordt besloten om de bestaande uitbreiding aan de achterzijde uit 1968 te handhaven als tussenlid met daarachter een nieuwe uitbreiding in de vorm van een achterhuis. De commissie waardeert de zoektocht en geeft aan dat vanuit het monument bekeken het belangrijk is dat er een zelfstandig monumentaal voorhuis blijft bestaan waarbij de kleine, verfijnde schaal zoveel mogelijk gerespecteerd wordt. Het plan is nog enkele keren teruggekomen in de commissie waarbij onder andere uitvoerig is gesproken over de kapvormen, de richting van de noklijn, de verhouding van de volumes ten opzichte van elkaar, de juiste onderlinge afstanden, de architectonische vormgeving en de detaillering.

Eerste plan. allard architecture

Onderzoek naar een nieuwe situatie. allard architecture

Adviezen ruimtelijke plannen, kwaliteitsgesprekken, procesbegeleiding, beleidsontwikkeling
In 2023 is de commissie ook betrokken geweest bij een aantal ruimtelijke plannen, waaronder de KEBO-locatie en de Nieuwpoortslaan.

In 2023 heeft de commissie het beeldkwaliteitplan voor de KEBO-locatie beoordeeld. De opzet van het plan heeft naar de mening van de commissie een hoge kwaliteit en ambitie in zich. Tijdens de bespreking van het beeldkwaliteitplan heeft de commissie onder andere aandacht gevraagd voor de relatie tussen de nieuwe bebouwing en de bestaande bebouwing en voor het volume van het woningblok in de zuidwest hoek van het plan. Dit zou minder stedelijk moeten zijn om aan de ‘Broekse’ maat tegemoet te komen. Het volume wordt uiteindelijk aangepast naar een dubbele pakhuistypologie in twee bouwlagen met een mansardekap. Architectlid Anke Zeinstra is vanuit de commissie gemandateerd om in het kwaliteitsteam mee te denken en is intensief betrokken bij de planvorming en het opstellen van de criteria.

Indicatieve vogelvluchtschets KEBO-locatie. Mulleners + Mulleners Architecten

In 2023 is tevens de ontwikkeling aan de Nieuwpoortslaan aan de commissie voorgelegd. Het betreft de herontwikkeling van een voormalig stolpenerf met aangrenzende gronden. De stolpboerderij wordt gesloopt en er zullen 14 eengezinswoningen en 9 appartementen worden gerealiseerd. Het plan wordt voor het eerst in 2020 aan de commissie voorgelegd. Tijdens de besprekingen in 2023 heeft de commissie vooral aandacht gevraagd voor de terreininrichting: een groene omzoming in de scheg, een groene zone tussen de achtertuinen en de Nieuwpoortslaan, een natuurlijke, lage oever langs het water en de overgang tussen privé en openbaar. Helaas blijkt het om technische redenen niet mogelijk te zijn om een lage beschoeiing met een groene oever te realiseren in het plan. Dit betreurt de commissie ten zeerste omdat het niet aansluit op dat wat in de gemeente Waterland gebruikelijk is, namelijk lage natuurlijke groene oevers. Als geste wordt voorgesteld om langs de houten beschoeiing een florarol te plaatsen en een boenstoep toe te voegen als verwijzing naar het oude Monnickendam.

Visualistie van de boenstoep aan de Nieuwpoortslaan. Gemeente Waterland

Ondersteunende activiteiten
De adviseurs van MOOI Noord-Holland doen meer dan hun werk in de gemeentelijke adviescommissies. Wij ondersteunen vrijwel alle gemeenten in Noord-Holland bij het behoud en de ontwikkeling van omgevingskwaliteit. Voor de gemeente Waterland hebben wij de volgende ondersteunende activiteiten uitgevoerd:

• Procesbegeleiding: in de gemeente Waterland is in het jaar 2023 voor de volgende projecten een commissielid aangewezen om als gemandateerde van de commissie deel te nemen in het kwaliteitsteam: het kwaliteitsteam Galgeriet M’dam, het kwaliteitsteam voor de Dijkversterking van Marken en het kwaliteitsteam voor de KEBO-locatie in Broek in Waterland.
• In juni streek ONGEZOUTEN de hele dag neer in de gemeente Waterland, op de dijk in Uitdam. Aan de hand van expedities, lezingen en toekomstgesprekken ontstond ruimte voor inspiratie, kennisdeling en verbinding. Het programma van deze dag is in samenspreek met een werkgroep van inwoners uit Uitdam tot stand gekomen naar aanleiding van het Plekberaad dat in het najaar van 2022 werd georganiseerd.
• Diverse keren heeft een delegatie van de commissie een locatiebezoek gebracht om bijvoorbeeld de eventuele zichtbaarheid van zonnepanelen te beoordelen in de historische kernen van de gemeente Waterland.
• Bij de volgende bijeenkomsten georganiseerd door het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland waren medewerkers van de gemeente Waterland aanwezig: erfgoedteam Erfgoed en de transitie van het landelijk gebied en Archeologiebeleid, de Omgevingswet en het DSO.

ONGEZOUTEN op de dijk bij Uitdam. MOOI Noord-Holland

In 2023 zijn er twee nieuwe waterwerken gerealiseerd in de gemeente Waterland; het gemaal onder de N247 ten noorden van Monnickendam en het vernieuwde gemaal De Poel. Extreem weer, zware regenval, hogere temperaturen en perioden van droogte zullen in de toekomst steeds vaker voorkomen. De nieuw gerealiseerde gemalen hebben een grotere capaciteit en zorgen ervoor dat het poldergebied beter beschermd is tegen overstromingen. Met de bouw van de gemalen hoeven de polderdijken in het achterland in de toekomst minder snel versterkt te worden.

Het gemaal bij Monnickendam is niet alleen een civieltechnisch huzarenstukje, maar heeft ook een recreatieve functie gekregen door het halfronde uitkragende balkon aan de zijde van de Gouwzee. Bijzondere bijkomstigheid is dat tijdens de graafwerkzaamheden een bijna compleet zestiende-eeuwse uitwateringssluis is gevonden. Een unieke archeologische vondst die van groot historisch belang is voor de waterstaatkundige geschiedenis van Waterland en Noord-Holland.

Iets ten noorden van het huidige gemaal De Poel uit 1920 is een nieuw gemaal gerealiseerd. Belangrijkste ontwerpuitgangspunten waren de landschappelijke inpassing in de monumentale zeedijk en de herkenbaarheid van het gebouw als utilitair bouwwerk. Het gerealiseerde gemaal kenmerkt zich door twee schijven die gefixeerd in het landschappen liggen en daarmee verwijzen naar de waterbeheersingsopgave. Tevens is er rekening gehouden met de flora en fauna en heeft het gemaal een vispassage zodat de vissen veilig heen en weer kunnen zwemmen tussen de Gouwzee en de Poel wat bijdraagt aan het verbeteren van de visstand in het gebied. Gemaal de Poel is ingezonden voor de Arie Keppler Prijs 2024.

Het nieuwe gemaal de Poel. Beentjes GWW

Als onafhankelijk adviseur dragen wij bij aan een goede omgevingskwaliteit in uw gemeente. Die zorg delen we samen met de initiatiefnemers en met u. Elk jaar bespreken we tijdens een evaluatiegesprek met de portefeuillehouder de belangrijkste ontwikkelingen binnen uw gemeente en formuleren we aandachtspunten voor de toekomst. Op 29 april 2024 vond dit jaarlijkse evaluatiegesprek plaats over het jaar 2023. De belangrijkste uitkomsten van dat gesprek zijn:

• De woningbouwopgave is een groot maatschappelijk vraagstuk en de nood is hoog. De gemeente vraagt de commissie om hier in haar wijze van adviseren rekenschap van te geven. De commissie geeft op haar beurt aan dat de woningbouwopgave vraagt om een vroegtijdige advisering ook in het licht van fabrieksmatig bouwen. Zorg dat de commissie betrokken is nog voordat er concrete plannen zijn uitgewerkt.
• De commissie wordt graag in een vroeg stadium betrokken bij de planbehandeling. Het instellen van kwaliteitsteams is een goede mogelijkheidomde commissie in een vroeg stadium bij een plan te betrekken, om het proces soepel te laten verlopen enhet aantal planbehandelingen te beperken
• De commissie geeft aan graag een rol te vervullen in de kwaliteitsteams en zij heeft met de gemeentelijke projectleider afgesproken dat bij lokale projecten ook een burgerlid deelneemt aan het kwaliteitsteam.
• De gemeente werkt aan het herzien van het zonnepanelen beleid. Daartoe zijn conceptregels opgesteld die uitgaan van verschillende beschermingsregimes. De gemeenteraad heeft inmiddels besloten te kiezen voor de twee lichtste regimes. Daarnaast werkt de gemeente Waterland aan een flyer met informatie over zonnepanelen.
• De commissie vraagt aandacht voor de instandhouding van beeldbepalende panden in de Verordening Fysieke Leefomgeving, dit lijkt niet goed te zijn overgenomen uit de Erfgoedverordening met als gevolg dat beeldbepalende panden gesloopt mogen worden. De commissie vraagt de gemeente dit aan te passen en een visie te formuleren over de beeldbepalende panden en inzicht te verkrijgen in de redenen waarom de panden deze status hebben gekregen.

Overige aanbevelingen door de commissie

De commissie Monumenten- en Welstandscommissie doet – vanuit haar ervaringen en inzichten – nog de volgende aanbevelingen:

• De commissie wijst net als vorig jaar op het belang van het thema ‘wonen en waterveiligheid’ en doet de aanbeveling om over dit onderwerp een integrale visie te ontwikkelen, mogelijk ook in samenwerking met andere gemeenten aan het IJsselmeer.
• De commissie merkt op dat het voor de inwoners van de gemeente Waterland vaak niet duidelijk is dat de commissie een onafhankelijke positie heeft. De commissie vraagt de gemeente haar inwoners hierover te informeren door duidelijk te maken wie de commissie is, wat zij doet en wat haar positie is. Bijvoorbeeld in het plaatselijke nieuwsblad en/of op de gemeentelijke website.
• De commissie vraagt aandacht voor het behoud van lage, natuurlijke en groene oevers en adviseert hiervoor criteria op te stellen.
• De Erfgoedverordening is overgegaan naar de Verordening Fysieke Leefomgeving, de commissie constateert echter dat met betrekking tot beeldbepalende panden alleen de regels ten aanzien van de aanwijzing van beeldbepalende panden zijn overgenomen, maar dat de regels ten aanzien van de instandhouding van beeldbepalende panden niet zijn overgenomen. Dit met de gedachte dat dit geregeld wordt in het omgevingsplan, dit is echter niet altijd het geval. De commissie uit haar zorgen. Het gevolg hiervan is namelijk dat beeldbepalende panden gesloopt mogen worden.
• Met de intrede van de Omgevingswet werken gemeenten aan nieuw instrumentarium op het gebied van een goede omgevingskwaliteit. Uw commissieleden hebben al ervaring met het ontwikkelen van nieuwe, minder gedetailleerde en op maatschappelijke doelen gebaseerde kaders. Graag stellen we deze knowhow ter beschikking.
• Verduurzaming en het klimaat zijn actuele thema’s die steeds zichtbaarder en ingrijpender aanwezig zijn. De groeiende vraag naar zonnepanelen, warmtepompen en windmolens heeft impact op de bebouwde omgeving, maar ook veranderingen in gebruik van materialen (duurzaam geproduceerd en hernieuwbaar) en maatregelen voor de biodiversiteit brengen steeds nadrukkelijker veranderingen met zich mee. De invoering van de Omgevingswet is voor veel gemeenten een logisch moment om de nota’s te vernieuwen. De meesten kiezen ervoor om de gelegenheid aan te grijpen als een kans om hier ook beleid op het gebied van duurzaamheid in op te nemen. In de gemeente Waterland zijn voor dergelijke ingrepen criteria opgenomen in de Nota Uiterlijk van Bouwwerken. De commissie adviseert om actief aan de slag te gaan en na te denken over de gevolgen en inpasbaarheid van deze veranderingen bij het opstellen van bijvoorbeeld beeldkwaliteitsplannen en nota’s. Uiteraard is de commissie bereid om mee te denken over het thema en te ondersteunen waar mogelijk.
• Veel gemeenten zijn aan het werk (oefenen) met de Omgevingstafel. Doet uw gemeente dit ook? Het is aanbevelingswaardig om een lid van de commissie hierbij aan te laten sluiten.
• Mochten er vragen zijn over de Omgevingswet, de rol van de commissie of bent u benieuwd naar onze werkzaamheden? U bent welkom om aan te sluiten bij onze vergaderingen, of wij komen graag bij u langs.

Als u hulp nodig heeft op het vlak van beleid over erfgoed, dan kunt u contact opnemen met het Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland. Hier proberen we waar het kan binnen bepaalde grenzen ondersteuning te bieden. Laat vooral weten wanneer hulp gewenst is.

Tot slot
Met dit jaarverslag geven we inzicht in de manier waarop de Monumenten- en Welstandscommissie Waterland de hand van de geldende beleidskaders adviseert over goede omgevingskwaliteit binnen uw gemeente. Dit is een doel waar wij ons graag voor inzetten en aan bijdragen. We doen dat zoveel mogelijk in het openbaar en in dialoog met betrokkenen.

De plannen in dit jaarverslag zijn slechts een greep uit de vele uiteenlopende plannen waarover de commissie dit jaar heeft mogen adviseren. Wij nodigen u van harte uit om in 2023 (digitaal) bij ons binnen te lopen en zelf te ervaren hoe boeiend en genuanceerd de advisering over omgevingskwaliteit is.

De commissie op excursie door Broek in Waterland samen met de wethouder en enkele raadsladen. MOOI Noord-Holland