De Adviescommissie Welstand Stede Broec werkt in opdracht van de gemeente en op basis van de door de gemeente vastgestelde beleidskaders aan het behoud en de totstandkoming van een goed functionerende, aantrekkelijke en toekomstbestendige leefomgeving. Daarbij wordt respectvol omgegaan met de goede kwaliteiten uit het verleden.

Met het jaarverslag legt de commissie verantwoording af aan de gemeenteraad over de onafhankelijke advisering. We lichten niet alleen de werkwijze en de cijfers toe, maar we proberen vooral ook te beschrijven en illustreren wat het maatschappelijke effect is van onze inspanningen.

Eerder in de planontwikkeling

We hechten eraan te vermelden dat we in vrijwel alle gevallen in staat zijn om in één of meerdere besprekingen te komen tot een positieve advisering. Niet zelden wordt onze inbreng, ook door initiatiefnemers, zeer op prijs gesteld. Uiteraard lukt dit niet altijd.

De commissie waardeert het zeer dat in de afgelopen jaren het gesprek over omgevingskwaliteit en de afstemming met stedenbouw en ruimtelijke ordening in een eerder stadium van de planontwikkeling op gang worden gebracht. De komende periode staan er binnen de gemeente ook wat betreft de begeleiding van initiatieven grote veranderingen op stapel.

 

 

Adviseren en inspireren

De invoering van de Omgevingswet is aanstaande, en of deze nu in 2023 wordt ingevoerd of niet, de voorbereidingen in uw en andere gemeenten zijn in volle gang. Of het nu gaat om de inrichting van de omgevingsvisie of om de geleidelijke voorbereidingen op de ombouw naar het omgevingsplan; duidelijk is dat dit voor de gemeente een flinke kluif is, zelfs als de gemeente besluit de meeste zaken beleidsneutraal over te zetten naar het tijdelijke omgevingsplan.

Het goede nieuws is dat de beoogde cultuurverandering, die voor de invoering van het nieuwe stelsel nodig zou zijn, langzaam maar zeker op gang komt. Dit heeft met name betrekking op een meer faciliterende inzet van de lokale overheid, die met een ‘ja mits’-houding zo constructief mogelijk aan de totstandkoming van plannen gaat werken. Adviseren en inspireren aan de voorkant komt in de plaats van louter toetsen achteraf.

Instellingsbesluit en verordening

Er is de afgelopen periode door de gemeente, samen met MOOI Noord-Holland, intensief gewerkt aan de voorbereiding op de nieuwe gemeentelijke adviescommissie. U heeft daar in de vorige jaarverslagen al uitgebreid over kunnen lezen. Voor de invoeringsdatum van de Omgevingswet moet de  gemeenteraad deze commissie bij verordening instellen. Er is in de wet terecht een belangrijke plaats ingeruimd voor de cultuurhistorische aspecten. Daarnaast kiezen vrijwel alle gemeenten ervoor om de commissie een bredere taakomschrijving te geven om een goede omgevingskwaliteit te bereiken (zoals het in de wet is genoemd).

In de vast te stellen verordening, gebaseerd op de modelverordening die door de VNG is uitgebracht, wordt, in lijn met de wensen van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en de Tweede Kamer, ingezet op een bredere, integrale, en meer vroegtijdige advisering. Hoe vroegtijdiger de betrokkenheid van de commissie, hoe constructiever haar advies wordt ervaren. De advisering zal oplossingsgerichter zijn en meer voelen als hulp.

VNG handreiking

In de VNG handreiking is het volgende schema opgenomen waarin wordt geïllustreerd in welke fasen de advisering kan plaatsvinden. Veel van de advisering is de laatste jaren geleidelijk verschoven van het beoordelingsgerichte (toetsende) aan het eind – in de donkerblauwe kolom – naar meer opgave- en ontwerpgerichte advisering – in de lichtblauwe kolommen.

 

Kennis maken

De nieuwe gemeenteraad zal in 2022 de gemeentelijke adviescommissie instellen. Wellicht een mooie gelegenheid om met de adviseurs in deze commissie kennis te maken. Bijvoorbeeld via een bezoek aan de vergadering of een werkbezoek aan één of meer inspirerende locaties.

Arie Keppler Prijs 2022

In het komende jaar vragen we ook uw aandacht voor de Arie Keppler Prijs 2022, dé Noord-Hollandse prijs voor omgevingskwaliteit. Hopelijk mogen we ook uit uw gemeente inzendingen voor deze editie ontvangen.

De verschillende eilanden in het plan van Waterweide hebben ieder hun eigen identiteit en een landschappelijke en collectieve sfeer. In de eerste plannen ontbrak een duidelijke identiteit en was de bebouwing op dit deel van Waterweide nog niet echt onderscheidend en te stedelijk. Uiteindelijk is gekozen voor het thema ‘dorpskom’. Dit is bereikt door een pandsgewijze opbouw van de gevels en daken aan de hoofdstraat. Er is door de commissie op aangedrongen om vanuit de openbare ruimte zorgvuldig te kijken naar elementen zoals erkers, vlonders, veranda’s en bergingen. Ook is in onderling overleg in het definitieve plan het kleur- en materiaalgebruik wat teruggebracht waardoor een gevarieerde, rustige wijk is gerealiseerd.

 

 

Het neoclassistische gebouw uit 1882 deed oorspronkelijk dienst als Kosterswoning annex Bewaarschool in Grootebroek. Het vormt een ensemble met de naastgelegen Hervormde Kerk en de voormalige pastorie. Het pand bestaat uit één bouwlaag onder een met grijze Hollandse-pannen gedekt samengesteld dak, dat bestaat uit een schilddak met de noklijn evenwijdig aan de weg en een haaks hier op ingestoken lager schilddak boven het zuidoostelijke deel van het pand, waarin zich oorspronkelijk de woonkamer van de koster bevond. Het monument is op de volgende onderdelen aangepast: het plaatsen van twee identieke dakramen aan de voorzijde en één dakraam in het linker- en achterdakvlak, het isoleren van het dak aan de binnenzijde (met isolatie aan de buitenzijde had de kroonlijst van de goot moeten worden verhoogd, de dakpannen blijven waar mogelijk behouden en worden waar nodig aangevuld met hetzelfde type grijze Hollandse-pannen, het wijzigen van de indeling van het interieur, waarbij o.a. de trap wordt verplaatst en alleen de nieuwere balklaag wordt aangetast, het plaatsen van zonnepanelen op de aanbouw met plat dak aan de rechterzijde van de achtergevel, onder een flauwe hellingshoek, waardoor deze niet zichtbaar zijn vanuit het openbaar gebied.

Het appartementencomplex ligt dicht bij het voorzieningencentrum en het station. Aan de oost- en westzijde sluit het plangebied aan op woonbebouwing. Het betreft een haakvormig appartementencomplex van twee ten opzichte van elkaar verschoven volumes. Het lange volume ligt meer naar achter. Deze heeft aan de noordzijde een galerijgevel met kolommen en aan de zuidzijde is deze geleed met horizontale banden en balkons. De entree is gevestigd in de oksel van beide volumes. Het lange blok wordt uitgevoerd in licht-witte baksteen en het kleine voorste blok in licht-rode steen. In het aangepaste plan is de entree verduidelijkt ten opzichte van het eerste plan en zijn de dichte wanden bij de trap verlaagd. De commissie heeft aangegeven om ook de landschappelijke inrichting bij het ontwerp te betrekken.

 

 

Effect van de adviezen

De adviezen zijn openbaar en worden uitgebracht aan het college van B&W. In het jaar 2021 zijn alle adviezen van de commissie overgenomen door het college van B&W.

Het afgelopen jaar kwamen veel plannen voorbij voor het vergroten van woningen. De uitbreiding aan de Hoofdstraat 96 is herhaaldelijk in de commissie besproken. In eerste instantie werd de woning naar achteren uitgebreid middels een 2 laags afgedekt volume. Dit volume paste niet binnen het bestemmingsplan en de commissie was ook van mening dat de uitbreiding te dominant werd ten opzichte van de woning. De commissie heeft geadviseerd om niet van het bestemminsplan af te wijken en de woning binnen de bestaande nok- en goothoogte naar achteren toe uit te breiden. Ze heeft de gemeente daarbij geadviseerd om breder na te denken over welke type uitbreidingen aan karakteristieke straten zoals de Hoofdstraat denkbaar zijn.

 

 

 

Adviezen ruimtelijke plannen, kwaliteitsgesprekken, procesbegeleiding, beleidsontwikkeling

In 2021 is de commissie betrokken geweest bij enkele ruimtelijke plannen.

 

Gebiedsvisie Centrum fase 5. Stationsplein-Streekhof

De ambitie voor de gebiedsvisie Stationsplein-Streekhof is om de verbinding tussen het station en het plein, en de zuidentree van winkelcentrum Streekhof te verbeteren en om de kwaliteit van de verblijfsruimte te vergroten. Het is de bedoeling om het plein kleiner te maken, zodat er een meer menselijke schaal ontstaat. Het idee is om de Middend iets te verleggen en hier een shared space route van te maken. De 4 ontwikkellocaties dragen bij aan het verbeteren van de verblijfskwaliteit.  De commissie heeft in haar reactie meegegeven om zorg te dragen dat de mooie ambities ook daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden, door te onderzoeken of het programma in de plinten realistisch is en of het verkeerskundig mogelijk is dat de drukke Middenend een rustige shared space wordt en om de ambities in heldere bewoordingen en uitgangspunten vast te leggen in het beeldkwaliteitsplan en in processen hoe de nu geformuleerde ambities tot aan het eind vastgehouden kunnen worden. Ook heeft ze erop gewezen dat de aandacht nu vooral gericht is op de kwaliteit aan de zuidzijde, langs de Middenend, maar ook de kwaliteit aan de Noordzijde van belang is.

 

 

Ook was de commissie betrokken bij het plan voor de locatie “De Volkstuin” in Waterweide. Een sympathiek plan dat sterk inzet op een sociale en groen omgeving. De rechtlijnige stedenbouwkundige opzet aan de buitenzijde contrasteert met de speelse opzet aan de binnenzijde. In de twee organisch gevormde erven staat de sociale woonbeleving centraal. Een prachtige ambitie, maar de commissie had haar twijfels of deze ambities ook daadwerkelijk gehaald zouden worden. Met name omdat werd gekozen voor woningtypen die elders op Waterweide ook al zijn gerealiseerd en hier juist woningen op zijn plek zijn die inspelen op het unieke karakter van de wijk.

 

 

 

Ondersteunende activiteiten

De adviseurs van MOOI Noord-Holland doen meer dan hun werk in de gemeentelijke adviescommissies. Wij ondersteunen vrijwel alle gemeenten in Noord-Holland bij het behoud en de ontwikkeling van omgevingskwaliteit. Voor de gemeente Stede Broec hebben wij de volgende ondersteunende activiteiten uitgevoerd:

• Meedenken met het opstellen van de Verordening op de gemeentelijke adviescommissie.
• Ambtenaren van de gemeente waren aanwezig bij diverse bijeenkomsten die het Steunpunt Monumenten & Archeologie organiseerde: bijvoorbeeld de webinar omgevingswet en cultureel erfgoed, de masterclass verduurzaming monumenten en bij diverse erfgoedteams die het steunpunt iedere maand organiseert.