Dit jaarverslag biedt een overzicht van de activiteiten van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit in 2024 en onze inspanningen voor omgevingskwaliteit binnen uw gemeente. Het verslag dient om inzicht te geven in onze adviserende rol voor een kwalitatief goede leefomgeving in Dijk en Waard.

Omgevingswet en Adviescommissie
2024 markeerde een overgangsjaar voor de ruimtelijke ordening in Nederland, vooral door de invoering van de Omgevingswet. Deze nieuwe wet brengt veranderingen in werkwijze en cultuur binnen gemeenten met zich mee. Wij ondersteunden de gemeente bij de oprichting van de nieuwe wettelijke adviescommissie, gestart op 1 januari 2024. Met de bredere en vroegtijdigere advisering over omgevingskwaliteit, worden ook nieuwe thema’s zoals verduurzaming, fabrieksmatige bouw, klimaatadaptatie en natuurinclusief en biobased bouwen vaker een onderwerp aan onze gesprekstafel. Meestal, zo valt in dit verslag te lezen, leidt dit tot positieve adviezen, waarbij we de wensen van de initiatiefnemer zoveel mogelijk in evenwicht brengen met gemeentelijke beleidsdoelen.

Werkwijze en Samenwerking
De commissie heeft een belangrijke taak in het bevorderen van omgevingskwaliteit, met extra aandacht voor cultuurhistorie. Meerdere deskundigen op dat gebied zijn opgenomen in de commissie, en waar nodig raadplegen we specialistische kennis via MOOI Noord-Holland. Als onafhankelijk, multidisciplinair team helpen we publieke en private belangen zorgvuldig af te wegen binnen de kaders van het gemeentelijk beleid. Onze adviserende rol is constructief en gericht op inhoudelijke ondersteuning, in nauwe samenwerking met de gemeentelijke diensten. Dankzij trainingen en een vernieuwd adviesformat via MOOI Noord-Holland kunnen we effectief adviseren binnen de nieuwe kaders.

Veranderingen binnen de gemeente
De introductie van de Omgevingswet in 2024 betekent een nieuw tijdperk voor gemeenten. Gemeenten passen nieuwe instrumenten, kaders en processen toe. Er is een cultuurverandering gaande waarbij meer faciliterend naar initiatieven wordt gekeken. De voorbereidingen om bestaande processen in het gemeentehuis te moderniseren, meer integraal naar plannen te kijken en ook de kwaliteit van de leefomgeving eerder bij planontwikkeling bespreekbaar te maken, zijn vrijwel overal vergevorderd. Zo is in Dijk en Waard een nieuwe strategische omgevingsvisie opgesteld en is de gemeente druk bezig met het omgevingsplan.

Blik op de Toekomst
De werkzaamheden van de nieuwe commissie zal op den duur ook samenhangen met de vormgeving van het nieuwe beleidsinstrumentarium onder de Omgevingswet met nieuwe instrumenten als: Omgevingsvisies, Omgevingsplannen, -programma’s en vergunningen. Hierin krijgt het nieuwe begrip ‘goede omgevingskwaliteit’ als maatschappelijk kerndoel van de nieuwe wet gestalte. In de memorie van toelichting op de wet wordt ‘goede omgevingskwaliteit’ gekoppeld aan aspecten als cultureel erfgoed, architectonische kwaliteit van bouwwerken, stedenbouwkundige kwaliteit en kwaliteit van natuur en landschap.

Ambities en kernwaarden
De komende periode gaan wij als adviescommissie ook graag met u in gesprek over de ambities en kernwaarden van het kwaliteitsbeleid onder de Omgevingswet. Welke waarden en ambities staan centraal. Wat betekent dat voor de verschillende gebieden in de gemeente? In welke mate neemt de gemeente regie en wat wordt aan de mensen zelf overgelaten. De grote maatschappelijke opgave in de leefomgeving waar we de komende jaren voor staan moet opgelost. Maar naast vlot en betaalbaar moet het toch ook van goede kwaliteit zijn en lang houdbaar. Uw Commissie Ruimtelijke Kwaliteit speelt hierbij graag een constructieve en ondersteunende rol.

Ontwikkelingen bij MOOI Noord-Holland
MOOI Noord-Holland, de stichting die de commissie faciliteert, heeft haar verbinding met de gemeenten in Noord-Holland versterkt door statutenwijziging, waardoor aangesloten gemeenten nu extra toezicht hebben op strategische besluiten. Op 28 juni werd voor het eerst een vergadering van aangesloten gemeenten georganiseerd, waar ook uw portefeuillehouder bij uitgenodigd was. Deze nauwere betrokkenheid doet geen afbreuk aan het uitgangspunt dat de door de gemeenteraad benoemde commissieleden onafhankelijk kunnen blijven adviseren.

Het marktplein en winkelcentrum Broekerveiling is het centrale winkelgebied van Broek op Langedijk en de omliggende regio. Voor de revitalisatie van het bestaande winkelcentrum is een uitbreiding aan de westzijde gewenst. De commissie zag in dit initiatief een mooie kans om de voor het dorp belangrijke omgeving een impuls te geven. Het eerste plan voegde zich nog onvoldoende naar zijn omgeving en sloot qua maat en schaal niet aan bij de omliggende bebouwing en het huidige Broekerplein ten noorden van het winkelcentrum. De commissie adviseerde de gemeente en de ontwikkelende partij om de stedenbouwkundige studie, die ten grondslag lag aan de uitbreiding, te herijken, de routes van het winkelend publiek in beeld te brengen met de nieuwe uitbreiding en aandacht te hebben voor de plint.

De gemeente en de ontwikkelende partij hebben dit samen opgepakt, en in het nieuwe voorstel is ingezet op een betere relatie met de omgeving. Het winkelcentrum is rondom beschouwd, waardoor ook de noord- en een deel van de westgevel een upgrade hebben gekregen. Vanuit de winkels is nagedacht over een efficiënte afwikkeling van (langzaam) verkeer, en vanuit stedenbouwkundig oogpunt over het versterken van de relatie tussen binnen en buiten.

Het aangepaste voorstel is een winkelcentrum met een gezicht naar de openbare ruimte. De entrees zijn eenduidig en herkenbaar vormgegeven en het aantal meters blinde gevel is beperkt. De plint is ontworpen als een ritme van open en gesloten delen, waarin de expeditie is weggewerkt en geen groot deel van de gevel beslaat. Een reeks houten spanten maakt het totale volume tot een geheel. Door middel van hoogteverschillen in de gevelopbouw sluit het ontwerp qua maat en schaal goed aan op de stedenbouwkundige context. De houten spanten verwijzen naar het ‘omgekeerde schip’ dat in de huidige situatie als entree fungeert. De bestaande hellingbaan naar het parkeerdek krijgt een gemetselde muur, waardoor deze beter wordt opgenomen in het volume. De invulling van de openbare ruimte wordt verder met de gemeente uitgewerkt.

Het winkelcentrum ligt op een belangrijke locatie in de gemeente Dijk en Waard, waardoor de commissie blij is met de stappen die zijn gezet in deze ontwikkeling. Ze waardeert het onderzoek en de inzet van de architect en opdrachtgever om een intern georiënteerd winkelcentrum, waar de bezoeker het liefst zo snel mogelijk de binnenwereld in wordt getrokken, ook aan de buitenzijde een levendig en kwalitatief gevelbeeld te geven.

Het eerste ontwerp voor het winkelcentrum. Rietvink Architecten BV

Het definitieve ontwerp voor het winkelcentrum. Rietvink Architecten BV

De dorpslinten zijn voor de gemeente Dijk en Waard van bijzondere cultuurhistorische waarde. Het beleid en de regels zijn daarom gericht op het in stand houden en versterken van het karakter en de eenheid van de dorpslinten. De commissie ziet het als haar taak extra zorgvuldig over bouwplannen in het lint te adviseren en het behoud van het karakter ervan te bewaken, waarbij vernieuwing zeker mogelijk is mits kwaliteit wordt toegevoegd en cultuurhistorische waarden worden behouden. Een voorbeeld is een nieuwbouwwoning aan de Destreelaan 159A, ter vervanging van een eerder vergunde, plat afgedekte woning op deze locatie.

Het ontwerp, een wit gestuct volume met zadelkap, houten invulling en uitkragend terras, voldeed eerst deels niet aan de beoordelingscriteria voor lintbebouwing (m.b.t. materialisatie). Maar de commissie had waardering voor het voornemen hier een echte kap te realiseren en de wens van de eigenaar voor een moderne woning die zich voegt in het dorpslint. Met deze insteek is de commissie het gesprek aangegaan met de eigenaar van het kavel. De commissie kon zich een kleine ondergeschikte afwijking voorstellen, mede omdat dit een wat minder prominent deel van het lint betrof, onder voorwaarde dat het plan een kwalitatief hoogwaardige en positieve bijdrage zou leveren aan zijn omgeving en zich voldoende voegt in zijn context. Hiervoor is het plan gewijzigd door het concept rondom consequent door te zetten, de voorgevel echt als voorgevel te ontwerpen, het terras aan de voorzijde te laten vervallen en deze in de zijgevel onderdeel te maken van de vormgeving, en de schoorsteen als volwaardig onderdeel van de woning mee te ontwerpen.

De commissie is blij met het eindresultaat en prijst de inzet van de eigenaar, waardoor er een waardevolle dialoog kon worden aangegaan, die heeft geresulteerd in de toevoeging van kwaliteit op deze locatie.

Impressie van de achtergevel van de woning aan de A.V.H. Destreelaan, Sint Pancras. David Daniel Works

Het eerste ontwerp voor de woning gezien vanaf de achterzijde. David Daniel Works

Het definitieve ontwerp voor de woning gezien vanaf de achterzijde. David Daniel Works

Aan de Kerkmeerweg is een complex woningen voor arbeidsmigranten ontworpen dat voordat het aan de commissie ter beoordeling is voorgelegd een lange ontwikkelingsgeschiedenis heeft gekend. Tijdens het proces is met heel veel aspecten rekening gehouden, maar de commissie miste nog een aantal ruimtelijk kwalitatieve aspecten. De Kerkmeerweg maakt ter plekke van de ontwikkeling een slinger in het landschap. Hierdoor staan de gebouwen die haaks op de weg staan, onder een hoek ten opzichte van de onderliggende landschappelijke structuur. Het dilemma waar de ontwerper voor gesteld werd, is de keuze van de richting van de nieuw te bouwen gebouwen: in de richting van het landschap of de richting van de bestaande bebouwing? Andere ontwerpaspecten zoals de ontsluiting van het terrein, het parkeren en de aansluiting op het erf zijn eveneens belangrijke opgaven. Op nadrukkelijk advies van de commissie is een landschapsarchitect ingeschakeld om alles nog eens te heroverwegen. Dit kwam voor de aanvrager gezien het voortraject als verrassing, maar is wel ter harte genomen, en hoe. Niet alleen zijn alle knelpunten opgelost, maar binnen de beperkte, financiële mogelijkheden van een dergelijke opdracht zijn ook de woonunits op een passende maar originele manier gematerialiseerd. Door het kleurgebruik zijn niet alleen de individuele units herkenbaar, maar laat ook het ensemble zich lezen als één geheel dat zich in maat en schaal goed verhoudt tot de bestaande bebouwing. Door inzet van de integrale expertise van de commissie die reikt van landschappelijke schaal tot bouwkundig detail wordt hier straks een passend en voorbeeldstellend project gerealiseerd.

Eerste voorstel voor de landscahppelijke inpassing van de units. Edifice

De uiteindelijke landscahppelijke inpassing, waarbij de richting van de units is gewijzigd. Edifice

Impressie van de woningen voor arbeidsmigranten. Edifice

De adviezen zijn openbaar en worden uitgebracht aan het college van B&W. In het jaar 2024 zijn alle adviezen van de commissie overgenomen door het college van B&W.

Adviezen ruimtelijke plannen, kwaliteitsgesprekken, procesbegeleiding, beleidsontwikkeling
In 2024 is de commissie betrokken geweest bij diverse ruimtelijke plannen, waaronder diverse beeldkwaliteitsplannen. Een voorbeeld hiervan is het beeldkwaliteitsplan voor De Frans. Dit gebied, gelegen tussen de Westtangent en de spoorlijn, en tevens grenzend aan het Stationsgebied, wordt de komende jaren ontwikkeld. Het gebied wordt getransformeerd van werkgebied naar een gevarieerd woon-, leer- en werkmilieu. De commissie is in verschillende fasen betrokken geweest bij dit plan, van het opstellen van de stedenbouwkundige vuistregels tot het opstellen van het beeldkwaliteitsplan waarin de ruimtelijke randvoorwaarden van de ontwikkeling worden vastgelegd. De commissie is heel blij dat zij mag adviseren over een beeldkwaliteitsplan en dat daarna ook kan uitdragen. Ook in 2025 zal de commissie betrokken blijven bij de ontwikkeling van de Frans door een gemandateerd lid af te vaardigen in het Kwaliteitsteam voor De Frans.

Fabrieksmatige woningbouw
Fabrieksmatige woningbouw is sterk in ontwikkeling en lijkt een veelbelovend antwoord om snel en betaalbaar woningen te bouwen. Ook in de gemeente Dijk en Waard wordt er fabrieksmatig gebouwd, bijvoorbeeld op projectlocatie ‘De Scheg’, tussen de spoordijk en de N242, waar de bouwblokken volgens het modulaire systeem van Fijn Wonen worden geproduceerd. Om te komen tot goede omgevingskwaliteit vraagt fabrieksmatige woningbouw om een andere benadering van alle partijen. In Noord-Holland is NH Bouwstroom opgezet om fabrieksmatige woningbouw te stroomlijnen en in samenspraak met bouwers te zorgen voor kwalitatieve systemen en projecten. De Raad van Advies van NH Bouwstroom, waar MOOI Noord-Holland een rol in heeft, stimuleert het combineren van innovatie en goede omgevingskwaliteit. Fabrieksmatige woningbouw vraagt om nieuwe procesafspraken voor de stedenbouwkundige envelop in de voorbereidende fase en waar nodig bijstelling van de gemeentelijke kaders. Een vroegtijdige dialoog over de integrale omgevingskwaliteit is bij fabrieksmatige woningbouw essentieel.

Naar aanleiding van het project ‘De Scheg’ bracht de commissie samen met een aantal leden van de gemeente een bezoek aan de woningfabriek in Heerenveen waar de woningen van Fijn Wonen worden geproduceerd.

Op 4 oktober 2024 bracht de commissie een bezoek aan de fabriek waar de Fijn Wonen-woningen worden geproduceerd.

Ondersteunende activiteiten
De adviseurs van MOOI Noord-Holland doen meer dan hun werk in de gemeentelijke adviescommissies. Wij ondersteunen vrijwel alle gemeenten in Noord-Holland bij het behoud en de ontwikkeling van omgevingskwaliteit. Voor gemeente Dijk en Waard vervullen de commissieleden een rol in diverse supervisie- en kwaliteitsteams:

• Supervisie nieuwbouwwijk De Draai (Jan-Richard Kikkert)
• Kwaliteitsteam Stationsgebied (Laura de Bonth)
• Kwaliteitsteam Westerdel (Debby Alferink)

Fabrieksmatige woningbouw in De Klamp, Heerhugowaard, met nestkastjes toegevoegd aan de gevel. MOOI Noord-Holland

Een terugkerend thema in verschillende plannen die de afgelopen periode aan de commissie zijn voorgelegd, is de druk van het woningbouwprogramma op de beschikbare ruimte van de ontwikkellocatie en/of de bouwvolumes (footprint, nok- en goothoogte, type kap) die zijn vastgelegd in stedenbouwkundige plannen. Meer dan eens zag de commissie dat het aantal woningen niet in het beoogde volume past, of dat de woningen dermate groot worden gemaakt waardoor ze ook niet in het volume passen. Daarnaast legt de hoge parkeernorm ook een te grote claim op de beschikbare ruimte, wat ten koste gaat van de omgevingskwaliteit.

Een voorbeeld van bovengenoemd thema is de herontwikkeling van een perceel aan de Lourens Bogtmanstraat en de Voorburggracht in Oudkarspel. In het beeldkwaliteitsplan, vastgesteld door de raad in 2021, wordt een volume van 2,5 laag met kap voorgeschreven, en ‘ca. 11 appartementen of minder’, waarvan 7 ca. 80m2 groot zijn. Al tijdens de eerste planbehandeling bleek dat het beoogde woningbouw niet zou passen in het beoogde volume. Na meerdere overleggen met de architect en de gemeentelijk projectleider heeft de gemeente besloten om af te wijken van de vastgestelde stedenbouwkundige kaders, zodat het beoogde programma zo goed mogelijk ingepast kan worden op de locatie, en er kwalitatief goede woningen gerealiseerd kunnen worden. Dit heeft geleid tot een drielaags volume met plat dak. De gemeente heeft zich flexibel opgesteld en door af te wijken van de kaders maatwerk geleverd.

Om dergelijke scenario’s in de toekomst te verminderen, adviseert de commissie een massastudie uit te voeren op het moment dat er een aantal woningen wordt genoemd in de vastgestelde kaders en/of tenders. Hierdoor kan van tevoren getest worden of het aantal woningen daadwerkelijk in het beoogde volume past. De commissie is uiteraard bereid hierin mee te denken.

Het eerste ontwerp voor het appartementencomplex als tweelaags volume met kap. Bouwburo Tauber

Het definitieve ontwerp als drielaags volume met plat dak. Bouwburo Tauber

Als onafhankelijk adviseur dragen wij bij aan een goede omgevingskwaliteit in uw gemeente. Die zorg delen we samen met de initiatiefnemers en met u. Elk jaar bespreken we tijdens een evaluatiegesprek met de portefeuillehouder de belangrijkste ontwikkelingen binnen uw gemeente en formuleren we aandachtspunten voor de toekomst. Op 26 juni 2025 vond dit jaarlijkse evaluatiegesprek plaats over het jaar 2024. De belangrijkste uitkomsten van dat gesprek zijn:

Tijdens het gesprek zijn diverse casussen uit 2024 besproken en is vooruitgeblikt op aankomende ontwikkelingen. De commissie benadrukte het belang van een zorgvuldige projectuitvraag bij nieuwe initiatieven en gaf aan graag vroegtijdig betrokken te worden bij het formuleren van randvoorwaarden en de architectenselectie, om zo de ruimtelijke kwaliteit te borgen.

Een terugkerend aandachtspunt is de spanning tussen het woningbouwprogramma en de beschikbare ruimte binnen ontwikkellocaties, evenals de vastgestelde bouwvolumes in stedenbouwkundige plannen. De commissie zag meerdere malen dat plannen voortkwamen uit uitvragen die in ruimtelijke zin niet haalbaar waren. Het vooraf opstellen van een helder ruimtelijk kader blijkt een effectieve werkwijze.

Ook de beoordelingskaders kwamen aan bod, met nadruk op het belang van actuele en toepasbare beeldkwaliteitsplannen (BKP’s). Het is essentieel dat de commissie bestrokken wordt bij het opstellen van deze BKP’s, om te garanderen dat deze ook goed toepasbaar zijn als toetsingskader. De commissie is positief over de samenwerking rond BKP’s in 2024, maar merkt op dat oudere BKP’s vaak onvoldoende handvatten bieden voor het realiseren van de gewenste kwaliteit. Specifiek werd de situatie aan de Gedempte Veert besproken, waar veel plannen niet aan de gewenste kwaliteit voldoen. Een gezamenlijke verkenning met de betrokken stichting is voorgesteld. Daarnaast constateerde de commissie dat er op bedrijventerreinen vaak geen kaders zijn voor duurzame, groene inrichting. Richtlijnen in BKP’s kunnen hier uitkomst bieden.

Tevens is er tijdens het gesprek kort ingegaan op de mogelijkheid voor een Stadsbouwmeester en het lopende onderzoek wat voor de gemeente de juiste invulling zou zijn van deze rol. Daarbij is ook ingegaan op hoe de commissie een stadsbouwmeester zich zou kunnen verhouden tot de bestaande structuur met de commissie.

Tot slot heeft de commissie haar waardering uitgesproken voor de fijne samenwerking met de gemeente en hoopt dit het komende jaar zo door te zetten.

Overige aanbevelingen door de commissie
De commissie Ruimtelijke Kwaliteit doet – vanuit haar ervaringen en inzichten – nog de volgende aanbevelingen:

• Bij nieuwe ontwikkelingen merkt de commissie dat de uitvraag van projecten heel belangrijk is om kwaliteit te kunnen realiseren. De commissie adviseert bij prijsvragen en aanbestedingen van tevoren uitgangspunten vast te stellen en niet pas achteraf de plannen voor deze nieuwe ontwikkelingen aan de commissie voor te leggen als het traject al doorlopen is. Dit maakt het bijsturen van de commissie in haar advisering namelijk ingewikkeld in relatie met het al doorlopen proces en de grondprijs.
• De commissie een massastudie uit te voeren op het moment dat er een aantal woningen wordt genoemd in de vastgestelde kaders en/of tenders. Hierdoor kan van tevoren getest worden of het aantal woningen daadwerkelijk in het beoogde volume past. De commissie is uiteraard bereid hierin mee te denken.
• De commissie baseert haar advisering voornamelijk op het beleid en regels vastgesteld in de gemeentelijke nota ruimtelijke kwaliteit, maar maakt bij gebiedsontwikkelingen gebruik van beleidskaders, zoals een beeldkwaliteitsplan, specifiek opgesteld voor de ontwikkeling op deze locatie. Voor de advisering van de commissie is het daarom van belang dat deze beleidskader goed in elkaar zitten. De commissie wordt daarom graag vroegtijdig betrokken bij de kaderstelling bij het voornemen tot het ontwikkelen van een locatie.
• De commissie vraagt wederom aandacht voor het behoud van de linten gezien de cultuurhistorische waarde van deze gebieden. Kleine ingrepen hebben een relatief grote impact op het karakter en de kleinschaligheid van de linten, waardoor de commissie van mening is dat de linten extra bescherming behoeven. Dit kan geborgd worden in een lintenvisie of in een erfgoedvisie.
• Met de intrede van De Omgevingswet werken gemeenten aan nieuw instrumentarium op het gebied van een goede omgevingskwaliteit. Uw commissieleden hebben al ervaring met het ontwikkelen van nieuwe, minder gedetailleerde en op maatschappelijke doelen gebaseerde kaders. Graag stellen we deze knowhow ter beschikking.
• Verduurzaming en het klimaat zijn actuele thema’s die steeds zichtbaarder en ingrijpender aanwezig zijn. De groeiende vraag naar zonnepanelen, warmtepompen en windmolens heeft impact op de bebouwde omgeving, maar ook veranderingen in gebruik van materialen (duurzaam geproduceerd en hernieuwbaar) en maatregelen voor de biodiversiteit brengen steeds nadrukkelijker veranderingen met zich mee. De invoering van de Omgevingswet is voor veel gemeenten een logisch moment om de nota’s te vernieuwen. De meesten kiezen ervoor om de gelegenheid aan te grijpen als een kans om hier ook beleid op het gebied van duurzaamheid in op te nemen. In de gemeente Dijk en Waard zijn voor dergelijke ingrepen op dit moment deels criteria opgenomen. De commissie adviseert om actief aan de slag te gaan en na te denken over de gevolgen en inpasbaarheid van deze veranderingen bij het opstellen van bijvoorbeeld beeldkwaliteitsplannen en nota’s. Uiteraard is de commissie bereid om mee te denken over het thema en te ondersteunen waar mogelijk.
• Veel gemeenten zijn aan het werk (oefenen) met de Omgevingstafel. Doet uw gemeente dit ook? Het is aanbevelingswaardig om een lid van de commissie hierbij aan te laten sluiten.
• Mochten er vragen zijn over de Omgevingswet, de rol van de commissie of bent u benieuwd naar onze werkzaamheden? U bent welkom om aan te sluiten bij onze vergaderingen, of wij komen graag bij u langs.
• Als u hulp nodig heeft op het vlak van beleid over erfgoed, dan kunt u contact opnemen met het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland. Hier proberen we waar het kan binnen bepaalde grenzen ondersteuning te bieden. Laat vooral weten wanneer hulp gewenst is.

Tot slot
Met dit jaarverslag geven we inzicht in de manier waarop de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit Dijk en Waard de hand van de geldende beleidskaders adviseert over goede omgevingskwaliteit binnen uw gemeente. Dit is een doel waar wij ons graag voor inzetten en aan bijdragen. We doen dat zoveel mogelijk in het openbaar en in dialoog met betrokkenen.

De plannen in dit jaarverslag zijn slechts een greep uit de vele uiteenlopende plannen waarover de commissie dit jaar heeft mogen adviseren. Wij nodigen u van harte uit om in 2024 (digitaal) bij ons binnen te lopen en zelf te ervaren hoe boeiend en genuanceerd de advisering over omgevingskwaliteit is.